Tarife Yönetmeliği’nde Bazı Temel Konuların Takdire Bırakılması ve Belirsiz Düzenlemelere Yer Verilmesi (Sayıştay Bulguları) (Sayıştay)

A) Su Tarife Yönetmeliği’nde borcunu ödemeyen abonelerin sularının kapatılacağı belirtilmesine rağmen kapatmada nasıl bir yöntem izleneceğinin belirtilmemesi, abone sözleşmelerinde su kesme ile ilgili düzenlemelere yer verilmemesi

Su Tarife Yönetmeliği ile abone sözleşmlerinde su kapatma ve kesmeye ilişkin usul hükümleri belirlenmemiştir.

Aydın Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı Aydın Su Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Tarifeler Yönetmeliği’nin “Suyun Kapanması ve Sözleşmenin Feshi” başlıklı 46’ncı maddesinin birinci fıkrasında;

“Borcunu ödemeyen abonelerin suları kapatılır. Su kapatılmasına rağmen borç ödenmezse kapatma tarihinden itibaren en geç 2 ay içerisinde sayacı kaldırılır. Alacaklar için önce borç teminattan mahsup edilmek suretiyle sözleşme iptal edilerek kalan borç için yasal kovuşturma yapılır.” hükmüne yer verilmiştir.

Su Abone Sözleşmesinin 23’üncü maddesinde;

“Su borcunun zamanında ödenmemesinden dolayı suyu kesilen abonenin mührü koparıp (bozma) su kullanması halinde, abone hakkında Aydın Büyükşehir Belediyesi ASKİ Genel Kurulunca belirlenen gelir ücret tarifesindeki tutar kadar ceza tahakkuk ettirilir.” hükmü yer almaktadır.

Söz konusu yönetmelik ve sözleşmede su kesme ve kapatmaya değinilmiş ancak kapatma ile ilgili olarak herhangi bir düzenleme yapılmamıştır. Mevzuat hükümleri; kural getiren, düzenleyici, emredici ve de müeyyide ortaya koyan, hukukun üzerine inşa edildiği metinlerdir. Kişilerin hukuk kuralları ile güvenlik altına alınması yani hukuk güvenliği ilkesi, hukuk düzeninin hukuki güvenliği sağlayabilmesi adına mevzuat düzenlemelerinin herkes tarafından açık ve net olarak anlaşılabilmesi, düzenlemelerin kapsam ve nitelik olarak hem uygulayıcılar için kolaylık sağlaması hem de mükellefler için zorluklara neden olmadan ödevlerini yerine getirebilmelerinin gerçekleştirilmesidir.

İdare tarafından gönderilen cevapta; 08.02.2022 tarih ve 01 sayılı Genel Kurul Kararı ile kabul edilen yönetmelik değişikliği ile borcunu zamanında ödemeyen aboneler için Tarife Yönetmeliğinin 32’nci maddesinde düzenlemeler yapıldığı anlaşılmışır. Ancak değişen yönetmelikte de su kapatmanın hangi hallerde yapılacağı, ihbar süreleri ve kapatma ile ilgili diğer hususlar açıkça düzenlenmemiştir.su

Bahsi geçen nedenlerle su kapatmanın hangi hallerde yapılacağı, ihbar süreleri ve kapatma ile ilgili diğer hususlar açıkça belirtilerek yönetmelik ve abone sözleşmeleri düzenlenmelidir.

B) Su Tarife Yönetmeliği’nde su borcunun taksitlendirilme koşul ve şeklinin belirlenmesinin Genel Müdür takdirine bırakılması

Su borcunu taksitlendirme koşul ve şeklini belirleme yetkisi Genel Müdür takdirine bırakılmıştır.

Su Tarife Yönetmeliği’nin “Abonelerden Olan Alacakların Taksitlendirilmesi” başlıklı 48’inci maddesinin birinci fıkrasında;

“İdare abone alacaklarını taksitlendirebilir. Taksitlere ASKİ Yönetim Kurulu tarafından tespit edilen faiz oranları uygulanır. Taksitlendirme koşullarını ve şeklini belirlemeye Genel Müdür yetkilidir. Tabi afetler, harp hali, enerji ve hammadde yokluğu (kanıtlandığı takdirde) gibi nedenlerle üretimin durması, taksitlendirilme isteklerinde kabulü gerekli mazeretler olup diğerleri takdiridir.” hükmüne yer verilmiştir.

Söz konusu düzenlenme incelendiğinde tabi afetle, harp hali, enerji ve hammadde yokluğu dışında abone borçlarına ilişkin taksitlendirme koşul ve şeklinin belirlenmesi genel müdür takdirine bırakılmıştır.

Uygulama da 06.05.2015 112/9 sayılı Genel Müdürlük oluru ve 29.04.2016 Tarih ve 2016/112 Yönetim Kurulu Kararı ile ödeme güçlüğü içinde bulunan abonelere yapılacak taksitlendirme miktarı ve hangi faiz oranının uygulanacağı hususları belirlenmiş ancak ödeme güçlüğünün tespitine ilişkin bir husus yazılmamıştır.

Hukuk devleti ilkesi, devletin güç ve yetkilerinin belirli kurallara bağlanarak bireylere karşı keyfi kullanımını önlemek amacıyla geliştirilmiş, koruyucu bir ilke olarak kabul edildiğinde, hukuka tabi bireylere devlet gücü vasıtasıyla yapılacak uygulamaları önceden görebilme imkânını sunan, hukuk kurallarının sürekli, istikrarlı ve uyum içinde uygulanacağı konusunda güvence veren bir hukuk sistemidir. Diğer taraftan statü hukukuna ilişkin düzenlemelerde istikrar, belirlilik ve öngörülebilirlik hususlarının göz önünde bulundurulması hukuki güvenlik ilkesinin yerine getirilmesi bakımından önem taşımaktadır.

İdare tarafından gönderilen cevapta; söz konusu değişen tarife yönetmeliğinin 48’inci maddesi ile su borçlarını taksitlendirme yetkisi Genel Müdürden alınarak Yönetim Kuruluna bırakılmış, ancak taksitlendirmenin hangi durumlarda yapılabileceğine ilişkin objektif kriterler belirlenmemiştir.

Bahsi geçen nedenlerle, Tarife Yönetmeliği değişikliği ile abone borçlarının taksitlendirilmesine ilişkin olarak Genel Müdür yetkisinden alınarak Yönetim Kuruluna verilen takdir yetkisine ilişkin koşul ve şekil şartları objektif kriterlere dayalı olarak tarife yönetmeliğinde düzenlenmelidir.