| 2021 yılı Sayıştay Denetim Raporları |
|
Yapılan incelemelerde Devlet Su İşleri Bölge Müdürlüğünce sondaj izni verilen kuyulardan (faydalı) tüketim miktarına ilişkin denetiminin son 5 yıldır yapılmadığı görülmüştür. 167 sayılı Yer altı Suları Hakkında Kanun’un; 2’nci maddesinde, Yeraltı suyunun içmede, temizlikte, belediye hizmetlerinde, hayvan sulamada, zirai sulamada, maden ve sanayide, sportif vesair tesislerde kullanılması şeklinde faydalı kullanım tanımlanmıştır. 4’üncü maddesinde, kuyu açan kimsenin, bulunan suyun ancak kendi faydalı ihtiyaçlarına yetecek miktarını kullanmaya yetkili olduğu, Bu miktarı aşan suların 2886 sayılı Kanun hükümlerine uyularak il özel idarelerince kiraya verileceği, faydalı ihtiyaç miktarının, tahsis edilecek maksada göre ilgili bakanlıkların mütalaası alınmak suretiyle, Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü tarafından tayin ve tesbit edileceği hükme bağlanmıştır. Buna göre, sözü edilen sondaj kuyularına ilişkin tüm yetkinin Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünde bulunduğu; Sondaj kuyularından çıkarılan suyun kiralanması işlemlerinin ise 6360 sayılı Kanun ile büyükşehir olan illerde ( il özel idarelerin tüzel kişiliğinin kaldırılmış olması sebebiyle ) su ve kanalizasyon idareleri tarafından yürütüldüğü, anlaşılmaktadır. Yapılan incelemede, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünden alınan izin çerçevesinde açılan kuyulardan alınan faydalı tüketim miktarı ile aşan kısımların denetimlerine dair Asat Genel Müdürlüğü ile DSİ Genel Müdürlüğü arasında koordineli yürüyen bir iş akış ağı oluşturulamadığı, dolayısıyla bu hususlara ilişkin sağlıklı bir tespit yapılamadığı görülmüştür. Kamu İdaresi cevabında, bulgu konusuna hususta bugüne kadar herhangi bir sondaj kuyusuna ilişkin ticari ve kullanım amaçlı bir kiralamanın yapılmadığı, ilerleyen süreçte, sondaj kuyusundan su kiralaması yapılması halinde; Devlet Su İşleri 13. Bölge Müdürlüğü ile koordineli olarak gerekli izlemelerin yapılmasının sağlanacağı belirtilmiştir. Ancak sondaj izni DSİ Genel Müdürlüğü tarafından verildiği için öncelikle bu yerlerin tespiti yapılarak faydalı tüketim miktarları belirlenmeli ve kullanılan suyun faydalı tüketim miktarını aşması durumunda ASAT Genel Müdürlüğü tarafından kiralaması yapılmalıdır. Sonuç olarak, Devlet Su İşleri Bölge Müdürlüğünce sondaj izni verilen kuyulara ilişkin faydalı tüketim miktarlarının, DSİ ve ASAT tarafından ortak bir çalışma ile belirlenmesi, kaçak su kullanım ve deşarjların önlenmesi, yeraltı sularının korunması, söz konusu işlemlere dair tahsilat ve çalışmaların yürütülmesi gerekmektedir. |
