2021 yılı Sayıştay Denetim Raporları

Belediye tarafından nihai tüketici olarak satın alınan mal ve hizmetlere ilişkin ödenen katma değer vergilerinin, mevzuata göre indirim hakkı doğmadığı halde, söz konusu mal veya hizmetin maliyet bedeline ilave edilmeden indirim konusu yapıldığı tespit edilmiştir.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 1’inci maddesinin 3’üncü fıkrasının (g) bendinde belediyeler ile teşkil ettikleri birliklere, belediye tarafından kurulan veya işletilen müesseselerin ticari, sınai, zirai ve mesleki nitelikteki teslim ve hizmetlerinin KDV’ye tabi olduğu hüküm altına alınmıştır. Ancak, Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nin “Kamu Kurum ve Kuruluşları, Dernek ve Vakıflar ile Mesleki Kuruluşların Vergilendirilmesi” başlıklı bölümünde, belediyeler ile teşkil ettiği birliklerin ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyet kapsamına girmeyen, kuruluş amaçlarına uygun teslim ve hizmetlerinin vergiye tabi olmadığı belirtilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 191 İndirilecek KDV Hesabının niteliğinin düzenlendiği 153’üncü maddesinde mahalli idarelerin, bir bedel karşılığı satmak üzere ürettikleri mal veya hizmetin üretim girdisi olarak satın aldıkları mal veya hizmetlere ilişkin olarak ödemiş oldukları Katma Değer Vergisini indirim konusu yapacağı belirtilmiştir. Bunun dışında kurumun satışa konu olmayan kamu hizmeti üretiminde nihai tüketici olarak kullanmak veya tüketmek üzere satın alınmış mal veya hizmet için ödenen Katma Değer Vergisinin indirim konusu yapılamayacağı ve bu tutarların ilgili gider hesabı veya varlık hesabına yapılacak muhasebe kaydında maliyet bedeline ilave edileceği hüküm altına alınmıştır. Söz konusu Yönetmelik’in 154’üncü maddesinde ise 191 İndirilecek KDV Hesabının nasıl kullanacağı ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.

Belediyenin mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödediği Katma Değer Vergisinin tamamını indirim konusu yaptığı görülmüştür. Belediyenin, satışa konu mal veya hizmetin üretiminde girdi olarak kullanılacak alımlara ilişkin ödendiği Katma Değer Vergisini indirim konusu yapması, bunların dışındaki alımlarında ise söz konusu vergiyi indirim konusu yapmaksızın doğrudan malın veya hizmetin maliyetine eklemesi gerekmektedir.

Söz konusu uygulama neticesinde ay sonlarında 191 İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabı ile 391 Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabının mahsup edilmesi ile ortaya çıkan 190 Devreden Katma Değer Vergisi Hesabı bilançoda, dönen varlıklar hesap grubunun yaklaşık %10’u nispetinde 3.589.735,73 TL gibi yüksek bir tutarda görünmektedir. Ayrıca uygulama, faaliyet sonuçları tablosunda 630 Giderler Hesabı olması gerektiğinden daha düşük yer almasına ve söz konusu KDV aktifleştirilecek bir unsura ilişkin ise ilgili hesapları 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabı ve 25 grubundaki Sabit Kıymetler Hesaplarının Bilançoda eksik görünmesine sebep olmuştur. Belediye söz konusu düzeltmenin 2022 yılı içerisinde yapıldığını ifade etmiş olsa da yapılan düzeltme Belediyenin 2021 yılı mali tabloların hatalı görünmesine engel olmamıştır.

İndirim konusu yapılamayacak işlemlere ilişkin KDV tutarlarının 630 Giderler hesabı ya da ilgili varlık veya stoklar hesabının maliyetine eklenerek muhasebeleştirilmesi gerekmektedir.