| 2021 yılı Sayıştay Denetim Raporları |
|
İleri teknoloji veya yüksek maddi kaynak ihtiyacı duyulmayan işlere ait kullanım haklarının mevzuata aykırı olarak kiraya verildiği görülmüştür. 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işlerinin bu Kanun’da yazılı hükümlere göre yürütüleceği ifade edilmiş olup Kanun’un 36’ncı maddesinde bu Kanun’un 1’inci maddesinde yazılı işlere ilişkin ihalelerde, tekliflerin gizli olarak verilmesini sağlayan kapalı teklif usulünün esas olduğu ve diğer usullerin ancak ilgili maddelerde yazılı şartların gerçekleşmesi durumunda yapılabileceği hüküm altına alınmıştır. Pazarlık usulüyle yapılabilecek işler, Kanun’un 51’inci maddesinde bentler halinde tek tek sayılmıştır. Bu maddenin (g) bendinde kullanışlarının özelliği, idarelere yararlı olması veya ivediliği nedeniyle kapalı veya açık teklif yöntemleriyle ihalesi uygun görülmeyen, devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz malların kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiralanması ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi işinin pazarlık usulü ile ihale edilebileceği belirtilmiştir. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinin (a) bendinde, idarelerin kullanımında bulunan her türlü kaynaktan karşılanan mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalelerinin bu Kanun hükümlerine göre yürütüleceği düzenlenmiştir. 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun’un “Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde bu Kanun’un, köprü, tünel, baraj, sulama, içme ve kullanma suyu, arıtma tesisi, kanalizasyon, haberleşme, kongre merkezi, kültür ve turizm yatırımları, ticari bina ve tesisler, spor tesisleri, yurtlar, tema parklar, balıkçı barınakları, silo ve depo tesisleri, jeotermal ve atık ısıya dayalı tesisler ve ısıtma sistemleri, elektrik üretim, iletim, dağıtım ve ticareti maden ve işletmeleri, fabrika ve benzeri tesisler, çevre kirliliğini önleyici yatırımlar, otoyol, trafiği yoğun karayolu, demiryolu ve raylı sistemler, gar kompleksi ve istasyonları, teleferik ve telesiyej tesisleri, lojistik merkezi, yeraltı ve yerüstü otoparkı ve sivil kullanıma yönelik deniz ve hava alanları ve limanları, yük ve/veya yolcu ve yat limanları ile kompleksleri, Kanal İstanbul ve benzeri su yolu projeleri, sınır kapıları ve gümrük tesisleri, milli park (özel kanunu olan hariç), tabiat parkı, tabiatı koruma alanı ve yaban hayatı koruma ve geliştirme sahalarında planlarda öngörülen yapı ve tesisleri, toptancı halleri ve benzeri yatırım ve hizmetlerin yaptırılması, işletilmesi ve devredilmesi konularında, Yap-İşlet-Devret Modeli çerçevesinde sermaye şirketlerinin veya yabancı şirketlerin görevlendirilmesine ilişkin usul ve esasları kapsadığı belirtilmiştir. Aynı Kanun’un “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde ise Yap-İşlet-Devret Modeli, “İleri teknoloji veya yüksek maddi kaynak ihtiyacı duyulan projelerin gerçekleştirilmesinde kullanılmak üzere geliştirilen özel bir finansman modeli olup, yatırım bedelinin (elde edilecek kar dahil) sermaye şirketine veya yabancı şirkete, şirketin işletme süresi içerisinde ürettiği mal veya hizmetin idare veya hizmetten yararlananlarca satın alınması suretiyle ödenmesi” olarak tanımlanmıştır. Yukarıdaki mevzuat hükümlerine göre Belediyenin satım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi gibi gelir getirici işlerinin, tekliflerin gizli olarak verilmesini sağlayan kapalı teklif usulünün esas olduğu 2886 sayılı Kanun’a göre ihale edilmesi; kamu kaynağı kullanımını öngören mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ise 4734 sayılı Kanun’a göre ihale edilmesi gerekmekte olup ileri teknoloji veya yüksek maddi kaynak ihtiyacı duyulan projelerinin de 3996 sayılı Kanun kapsamında yapılmasına karar verilenlerin bu Kanun çerçevesinde yürütülmesi icap etmektedir. Yapılan inceleme neticesinde, ileri teknoloji veya yüksek maddi kaynak ihtiyacı duyulmayan ve aşağıda belirtilen işlere ait kullanım haklarının 2886 sayılı Kanun’un 51’inci maddesinin (g) bendi dayanak gösterilerek kiraya verildiği tespit edilmiştir. – Fiyat Tespit Komisyonu Raporuna göre 82.500,00-TL yatırım maliyeti olacağı değerlendirilen 11 Adet Semt Pazarı Alanlarında Kullanılmak Üzere 225*95cm Ebatlarında Simit Arabalarının Yaptırılması ve Kullanım Haklarının Kiralanması İşi, – Fiyat Tespit Komisyonu Raporuna göre 10.000,00-TL yatırım maliyeti olacağı değerlendirilen Belediyenin Sınırları İçerisinde ve Tasarrufunda Bulunan 220cm Yükseklikte Profil, 160cm Ahşap Oturma Yeri Olan, 160×35 ve 120×80 Ebatlarında Işıksız Reklam Yerine Sahip 100 Adet Bankın Yaptırılması ve Reklam Alanlarının Kullanım Hakkının Kiralanması İşi, – Fiyat Tespit Komisyonu Raporuna göre 3.711.040,00-TL yatırım maliyeti olacağı değerlendirilen Karslılar Mahallesi 8194 Ada 322 Parsel Arasında Kalan İmar Planında Park Olarak Gözüken Yeşil Alana Çocuk Parkı, Ağaçlandırılacak Alan, Bank, Açık Spor Alanı Yapılması ve Kullanımı Hakkının Kiralanması İşi. Bu itibarla 2886 sayılı Kanun ve 4734 sayılı Kanun kapsamında farklı ihale usulleriyle yapılması gereken ve ileri teknoloji veya yüksek maddi kaynak ihtiyacı duyulmayan işlere ait kullanım haklarının 2886 sayılı Kanun’un 51’inci maddesinin (g) bendi dayanak gösterilerek kiraya verilmesi mevzuata aykırılık teşkil etmektedir. |
