| 2021 yılı Sayıştay Denetim Raporları |
Mamak Altıağaç-Karaağaç-Hüseyingazi Mahalleleri; Anayurt-Gülseren Mahalleleri; Diriliş Mahallesi Kentsel dönüşüm ve Geliştirme Projelerinde hak sahipleri ile imzalanan konut sözleşmelerine kira bedeli ödenmeyeceğine dair hüküm olmasına rağmen sözleşmelerde revizyon yapılmadan sözleşme tarihinden itibaren 48 ayı geçen kira yardımı ödemesi yapıldığı görülmüştür. 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 73’üncü maddesinde “Belediye, belediye meclisi kararıyla; konut alanları, sanayi alanları, ticaret alanları, teknoloji parkları, kamu hizmeti alanları, rekreasyon alanları ve her türlü sosyal donatı alanları oluşturmak, eskiyen kent kısımlarını yeniden inşa ve restore etmek, kentin tarihi ve kültürel dokusunu korumak veya deprem riskine karşı tedbirler almak amacıyla kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri uygulayabilir.” denilmiştir. Afet riski altındaki alanlar ile bu alanlar dışındaki riskli yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde, fen ve sanat norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek üzere iyileştirme, tasfiye ve yenilemelere dair usul ve esaslar 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ile belirlenmektedir. Kentsel yenileme ve dönüşüm projesine ilişkin olarak 775 Sayılı Gecekondu Kanunu -5393 Sayılı Belediye Kanunu 2942 Sayılı Kamulaştırma Kanunu 3194 Sayılı İmar Kanunu ve 6306 Sayılı yasalar ve ilgili yönetmelikler ile Mamak Belediyesi ‘Arsa Konut ve İşyeri Üretimi, Tahsisi, Kiralaması ve Satışına Dair Yönetmelik çerçevesinde düzenlenen ‘Kentsel Yenileme ve Gecekondu Dönüşüm Projesi’ Uygulama Esaslarına İlişkin Yönetmelik 2012 tarihinde Meclis Kararları ile kabul edilerek uygulamaya konulmuştur. Kentsel Yenileme ve Gecekondu Dönüşüm Alanı ilan edilen Mamak Altıağaç-Karaağaç-Hüseyingazi Mahalleleri, Anayurt-Gülseren Mahalleleri ile Diriliş Mahallesi dönüşüm projelerine ilişkin TOKİ ile Mamak Belediyesi arasında mutabakata varılarak Ağustos 2012 tarihinde protokoller imzalanmıştır. Meclis Kararı ile kabul edilen Uygulama Yönetmeliği’nin uygulama esasları bölümünün 6’ncı maddesinde; “Kentsel Yenileme Gecekondu Dönüşüm ve Gelişim Proje alanı içerisinde üretilecek konutlar kat karşılığı inşaat esaslarına göre ve mevcut imar hakları verilmek suretiyle yaptırılacağından kesinlikle kira yardımı ödenmeyecektir” denilerek proje dahilinde kira yardımı yapılmamasına karar verilmiştir. Proje kapsamında hak sahipleri ile yapılan bireysel konut sözleşmelerinde de söz konusu enkaz ve arsa hissesi karşılığında anlaşmış olunun dairelerin geç tesliminden dolayı belediyeden kira bedeli talep edilmeyeceğine dair hüküm konulmuştur. 6306 Sayılı Kanun’un Uygulama Yönetmeliği’nin 16’ncı maddesine göre; riskli alanlarda 48 ayı geçmemek şartı ile ilgili kurumca belirlenecek süre ve miktarda kira yardımı yapılabilecektir. Ancak yine aynı maddede aylık kira bedelinin Bakanlıkça belirleneceği ve kiracı olarak ikamet edenlere, işyeri işletenlere ve Kanun kapsamında taşınmazı anlaşma yolu ile kamulaştırılanlara iki katı kadar, defaten kira yardımı (taşınma yardımı) yapılabileceği hükmü getirilmiştir. Açıklanan nedenlerle, Belediye Meclisinin belirlediği Uygulama Esaslarına İlişkin Yönetmelik hükmü değiştirilmeden, hak sahipleri ile yapılan konut sözleşmelerindeki kira yardımı yapılmayacağı ve konut teslimlerindeki gecikmeden dolayı kira bedeli istenemeyeceği hükümlerinde bir revizyona gidilmeden kira yardımı yapılması mümkün değildir. Ayrıca bu revizyonlar yapılmış olsa bile hak sahiplerine 48 aydan sonra kira yardımı yapılması mevzuata aykırı olacaktır. Bu itibarla, kentsel dönüşüm ve geliştirme projelerinde kira yardımı yapılması için meclis tarafından kabul edilen Uygulama Yönetmeliği’nde bu yönde bir karar alınması ve vatandaşlarla yapılan konut sözleşmelerine de kira ödeneceğine dair hüküm konulması gerekmektedir. |
