İhale dokümanını kabul beyanı sonrası yerli malı düzenlemelerine yönelik şikayet başvurusu yapılabilir mi (KİK)

BAŞVURU SAHİBİ:

Samsun Mak. San. A.Ş.

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Rize Belediye Başkanlığı Su ve Kanalizasyon Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2025/134343 İhale Kayıt Numaralı “İçme Suyu Malzemesi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Rize Belediye Başkanlığı Su ve Kanalizasyon Müdürlüğü tarafından 27.02.2025 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “İçme Suyu Malzemesi” ihalesine ilişkin olarak Samsun Mak. San. A.Ş.nin 10.03.2025 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 19.03.2025 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 26.03.2025 tarih ve 181202 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 25.03.2025 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2025/692 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, itirazen şikayete konu ihalede kesinleşen ihale komisyonu kararında ihalenin Celeks Tic. ve Tur. Dan. Ltd. Şti. üzerinde bırakılmasına ve kendi tekliflerinin “Yeterlilik Bilgileri Tablosunda yer alan GSK belgesine ilişkin bilgi/belge/beyanlar idari şartnamede ilan ve teknik şartnamede belirtildiği halde ihale dosyasında sunulmadığı” gerekçesi ile değerlendirme dışında bırakılmasına karar verildiğinin bildirildiği,

a) Dünyada birçok ülkenin, kendi üreticilerini korumak adına ülkelerinde ürünlerin kullanımı hususunda çeşitli sertifikalar talep ettiği, Almanya bu konuda çok uzun yıllar önce çalışmalara başlamış ve kendi üreticilerinin çıkarları doğrultusunda global pazara yön vermeye çalıştığı, Almanya’nın yürüttüğü bu çalışmalardan en önemlisinin, merkezi Almanya’nın Bonn şehrinde bulunan “RAL (Reichsauschuss für Lieferbedingungen)DeutschesInstitut für Gütesicherung und Kennzeichnung” (Kalite Uygunluk ve İşaretlemesi için Alman Enstitüsü) derneğinin kurulması olduğu, ilgili derneğin ülkemizin de Türk Standartları olarak kabul ettiği EN Standartlarından (European Committee for Standardization; CEN) tamamen bağımsız olarak kendi standartlarını oluşturduğu ve ilgili standartlarının uygunluğunu verecek denetçileri de bizzat kendilerinin belirlediği, söz konusu derneğin web sitesinde görüleceği üzere, “Bağlantı Elemanlarının Toz Boya ile Yüksek Korozyon Koruması” başlığı altında “RAL-GZ 662 Schwerer Korrosionsschutz von Armaturen und Formstücken durch Pulverbeschichtung” standardını oluşturduğu ve bu standarda uygunluk verecek denetçi kuruluşu da “Gütegemeinschaft Schwerer Korrosionsschutz von Armaturen und Formstücken durch Pulverbeschichtung e. V. (GSK)” olarak belirlediği, idarenin talep ettiği GSK Belgesinin RAL derneği tarafından yetkililendirilen, merkezi Almanya’nın Ulm şehrinde bulunan “Gütegemeinschaft Schwerer Korrosionsschutz von Armaturen und Formstücken durch Pulverbeschichtung e. V. (GSK)” derneğinin sertifikalandırdığı bir belge olduğu, akredite bir belge olmadığı ve ulusal bir standart karşılığı verilmiş olan bir belge olduğu, bu durumun sadece yerli ve milli vana üreticilerini değil aynı zamanda yerli ve milli toz epoksi boya üreticilerini de etkisizleştirmek için bir hamle olduğu, zira yerli firmaların GSK belgesi talebi nedeniyle ihalelere giremediği ve ihalelerin yabancı firmaların yerli bayileri tarafından alındığı,

İdare tarafından verilen yanıtta söz konusu belgenin ÖZKAN (Türkiye), Hawle (Avusturya), Erhard (Almanya), VAG (Almanya), AVK (Danimarka), MIV (Hırvatistan), Krausz Industries (İsrail), Weflo Valve (Çin) gibi firmalarda bulunduğunun belirtildiği, idarenin de Türkiye’de yalnızca bir firmanın GSK Belgesi yeterliliğine sahip olduğunu belirterek GSK Belgesi şartının rekabeti kısıtlayıcı nitelikte olduğunu ve ihaleye katılan firmaları ithalata mecbur bıraktığını gözler önüne serdiği, idarenin boya kalitesini öne çıkartma ve ürün kalitesini yüksek tutma hedeflerini GSK Sertifikası dışında farklı şekillerde de gerçekleştirebileceği, kendi tekliflerinin içme suyu kalitesinin üst düzey nitelikte olabilmesini sağlayan şartnamedeki diğer tüm şartları yerine getiriyor olmalarına rağmen yalnızca GSK Belgesi sunmadıkları için değerlendirme dışında bırakıldığı,

b) Kamu İhale Kurumu web sayfasında yayımlanan “Kamu Alımlarında 4734 Sayılı Kanun Kapsamında Yapım İşi İhalelerinde Yerli Malı Kullanımı Zorunlu Olan Makina-Ekipman Listesinde” valflerin, 273-293 sıra noları arasında listelendiği, söz konusu ihalede alımı yapılan ve GSK Belgesi talep edilen sürgülü valflerin 284 nolu sırada listelenmekte olduğu, söz konusu vananın idare tarafından mal alımı ihalesi ile alınıyor olsa da tek başına kullanılmaya uygun nihai bir ürün olmayıp yapım işi bünyesinde kullanılacak ürünlerden olduğu, söz konusu durumun, Kamu Alımlarında 4734 Sayılı Kanun Kapsamında Yapım İşi İhalelerinde Yerli Malı Kullanımı Zorunlu Olan Makina-Ekipman Listesinde yer alan bu ürün için yerli malı olma zorunluluğunu getirdiği,

İhaleyi gerçekleştiren idare tarafından alım konusu vanaların bizzat gerçekleştirilecek bir yapım işinde kullanılabileceği, bir mal alımı ihalesi yoluyla tedarik edilerek daha sonra gerçekleştirilecek yapım işi ihalesinde işin bünyesinde kullanılmak üzere yapım işini üstlenen yükleniciye verilebileceği veya bir mal alımı ihalesi yapmaksızın ihale konusu işin bünyesinde kullanılacak boru ve eklerinin yüklenici tarafından temin edilmesini içerecek şekilde bir yapım ihalesi gerçekleştirilebileceği, ancak hangi yöntem tercih edilirse edilsin, tercih edilen yöntemin yerli malı ve yerli istekliler lehine yapılan düzenlemeleri bertaraf edici nitelikte olmaması gerektiği, söz konusu mevzuat ve anılan liste ile yapılan belirleme uyarınca ihale konusu sürgülü valflerin ister idare tarafından bizzat gerçekleştirilecek bir yapım işinde, isterse sürgülü valfler idare tarafından verilmek üzere gerçekleştirilecek bir yapım işi ihalesi sonucu düzenlenecek sözleşme gereği işin bünyesinde kullanılsın, her iki durumda da yerli malı olması zorunluluğunun bulunduğu ortaya çıktığı, 4734 sayılı Kanunun “Yerli istekliler ile ilgili düzenlemeler” başlıklı 63’üncü maddesi ile Kanun kapsamında gerçekleştirilecek olan mal ve hizmet alımları ile yapım işi ihalelerinde yerli malı ve yerli istekliler ile ilgili düzenlemelere yer verildiği, anılan hükmün uygulamasına yönelik olarak Kamu İhale Kurumu tarafından çıkarılan ilgili uygulama yönetmelikleri, tip idari şartname ve tip sözleşme tasarılarında yerli malı ve yerli istekliler lehine yapılan düzenlemelerin etkin bir şekilde uygulanmasına yönelik kurallara yer verildiği, idarelerce yapılacak ihale dokümanı düzenlemelerinde Kurum tarafından yapılan düzenlemelerin esas alınması gerektiği,

İhaleye ait İdari Şartname’nin; “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde ihale konusu işin miktarının “Toplam 15 Kalem içme suyu malzemesi alımı” olarak belirtildiği, ancak İdari Şartnamede yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajının sağlanması yönünde bir düzenlemeye yer verilmediği, başvuruya konu ihalenin bir mal alımı ihalesi olmakla birlikte alıma konu malın “DN350 C30 sınıfı PN16 Düktil Boru ve DN600 C30 sınıfı PN16 Düktil Boru ve Düktil Boru ek parçaları” olduğu, alıma konu boru ve ek parçalarının tek başına kullanılmaya uygun nihai bir ürün olmadığı ve söz konusu boru ve ek parçalarının içme suyu boru hattı inşaatında kullanılmak üzere tedarik edilmek üzere ihaleye çıkıldığı, bu kapsamda alıma konu edilen “Duktil Boru ve Ek Parçaları”nın Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenen ve Kamu İhale Kurumu tarafından EKAP üzerinden yayımlanan “Yapım İşlerinde Yerli Malı Olması Şartı Getirilen Malzeme Listesi”nde;

“842 24.51.20.00.00 Tüpler, borular ve içi boş profiller, dökme demirden (merkezi ısıtma radyatörlerinin profilleri ve makine parçaları gibi eşyaların tanımlanabilir parçaları haline getirilen tüpler, borular ve içi boş profiller hariç)

443 24.51.30.30.00 Tüplerin ve boruların bağlantı parçaları, dövülemeyen dökme demirden” şeklinde yer aldığından, liste ile yapılan belirleme uyarınca ihale konusu duktil boru ve ek parçalarının ister idare tarafından bizzat gerçekleştirilecek bir yapım işinde, isterse bir yapım işi ihalesini üstlenen yükleniciye idarece verilmesi halinde kullanılsın yerli malı olması zorunluluğunun bulunduğu, 4734 sayılı Kanunun 63/d maddesi uyarınca yapım işlerinde kullanılacak malzemelere ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından, makinelere ve ekipmanlara ilişkin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak orta düşük, orta yüksek ve yüksek teknolojili makine, malzeme ve ekipman arasından belirlenen, Kamu İhale Kurumu tarafından ilan edilen listede yer alan ve ihale konusu işte kullanılacak makine, malzeme ve ekipmanın yerli malı olmasının zorunlu olduğu hükmü uyarınca söz konusu listede yer alan bir malzemenin temine yönelik mal alımı ihalesinde de idarece yerli malın alımına yönelik düzenleme ve uygulama yapması gerektiği, başvuruya konu ihale yönünden Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 15’inci maddesinde belirtilen şekilde malzemenin yerli malı olarak temin edilememesi gibi somut bir tespitin veya durumun söz konusu olmadığı, ihale konusu “duktil boru ve ek parçaları”nın Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenen ve Kamu İhale Kurumu tarafından EKAP üzerinden yayımlanan “Yapım İşlerinde Yerli Malı Olması Şartı Getirilen Malzeme Listesi”nde yer alması nedeniyle mevzuat gereği sadece yerli malı teklif edilebilecek olan ihalede yerli malı olmayan, yurt dışında üretilen duktil boru ve ek parçalarının ihalede teklif edilebilmesine yönelik düzenlemelerin yukarıda anılan mevzuat düzenlemelere aykırı olduğu,

Alım konusu “duktil boru ve ek parçaları”nın bir yapım işi bünyesinde kullanılacak olması nedeniyle teklif edilecek ürünün yerli malı olması zorunluluğunun bulunduğu, bu kapsamda alım konusu duktil boru ve ek parçalarına ilişkin olarak kendilerinin yerli malı belgesine sahip olduğu, ihalede yerli malı statüsünde olmayan, yurt dışında üretilen duktil boru ve ek parçalarının ihalede teklif edilebilmesine imkan tanınmasının mevzuata aykırı olduğu, ihale üzerinde bırakılan Celeks Ticaret ve Turizm Danışmanlık Ltd. Şti.nin duktil boru ve ek parçalarına ilişkin yer malı belgesine sahip olmadığı, dolayısıyla anılan şirketin yurt dışında üretilen yabancı menşeili ve yerli malı statüsünde olmayan bir ürünü teklif ettikleri, ihalenin yerli malı belgesine sahip olmayan bir istekli üzerinde bırakılması ve bu şirket tarafından teklif edilen yurt dışında üretilen yabancı menşeili bir ürününün kabulüne yönelik işlemlerin kamu ihale mevzuatında yerli malı lehine öngörülen düzenlemelere aykırı olduğu ve söz konusu düzenlemeleri bertaraf edici nitelikte olduğu iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler.” hükmü,

Aynı maddenin onbirinci fıkrasının (c) bendinde “Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikâyete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikâyet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine karar verilir.” hükmü,

Anılan Kanun’un “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.

İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir. Bu yöndeki başvuruların idarelerce ihale veya son başvuru tarihinden önce sonuçlandırılması esastır…

İdare, şikâyet başvurusu üzerine gerekli incelemeyi yaparak on gün içinde gerekçeli bir karar alır. Alınan karar, şikâyetçi ile diğer aday veya istekliler ile istekli olabileceklere karar tarihini izleyen üç gün içinde bildirilir. İlan ile ihale veya ön yeterlik dokümanına yönelik başvurular dışında istekli olabileceklere bildirim yapılmaz.

Belirtilen süre içinde bir karar alınmaması durumunda başvuru sahibi tarafından karar verme süresinin bitimini, süresinde alınan kararın uygun bulunmaması durumunda ise başvuru sahibi dahil aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından idarece alınan kararın bildirimini izleyen on gün içinde Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabilir.” hükmü,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru Süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.

(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Süreler;

…

c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikayete yol açan durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi,

ç) Şikayet üzerine idare tarafından verilen kararın bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi, on gün içerisinde karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini,

izleyen günden itibaren başlar.” hükmü,

“Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin beşinci fıkrasında “İtirazen şikayet dilekçelerine, başvuruda bulunmaya yetkili olunduğuna dair belgeler ile imza beyannamesinin aslı veya yetkili mercilerce onaylı örneklerinin, varsa şikayete idarece verilen cevabın bir örneği ile başvuru bedelinin, teminat alınan hallerde başvuru teminatının Kurum hesaplarına yatırıldığına dair belgenin eklenmesi zorunludur.” hükmü,

“Ön inceleme konuları ve ön inceleme üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 16’ncı maddesinde “(1) Başvurular öncelikle;

…

c) Başvurunun süresinde yapılıp yapılmadığı,

…

yönlerinden sırasıyla incelenir.

…

(4) Yapılan ön inceleme sonucunda, bir aykırılığın tespit edilmesi halinde bu hususa ilişkin ön inceleme raporu düzenlenir.” hükmü,

“Ön inceleme konularına aykırılık üzerine alınacak kararlar” başlıklı 17’nci maddesinde“(1) 16’ncı maddenin birinci fıkrası bakımından bir aykırılığın tespiti üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine karar verilir.” hükmü,

İhale İlanı’nın “İhaleye katılabilme şartları ve istenilen belgeler ile yeterlik değerlendirmesinde uygulanacak kriterler” başlıklı 4’üncü maddesinde “4.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir.

…

4.3.2.1. Standarda ilişkin belgelere ait bilgiler: 98/83/EC İçme Suyu Direktifi, İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik, Su Kirliliği Yönetmeliği ve İçme Sularının Kalitesi Yönetmeliğine uygun olarak WRAS İçme Suyu Onayına sahip olacaktır

İçmesuyuna uygunluk belge/ raporları (Sağlık Bakanlığı denetimindeki kurum-kuruluşlara ait) WRAS v.b Belgesine sahip olacaktır.(KİWA, WRAS , DWGW, vb.)

Vana imalatçısı firma TS EN1171, TS EN1074-1 ve TS EN1074-2 belgeleri teklif ile birlikte idareye sunulacaktır

Vana üreticisi firma boya kaplamaları için GSK korozyon ve ağır hizmet sertifikasına sahip olacaktır, teklif ile birlikte idareye sunulacaktır.” düzenlemesi,

6’ncı maddesinde “İhaleye sadece yerli istekliler katılabilecektir.”düzenlemesi,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: İçme suyu malzemesi alımı

b) Türü: Mal alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı: Toplam 15 kalem içme suyu malzemesi alımı. Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/teslim edileceği yer: Rize Belediyesi Su ve Kanalizasyon İşleri Müdürlüğü yetkililerinin göstereceği depolara teknik şartname hükümlerine göre 45(Kırkbeş) gün içinde teknik şartname hükümlerine göre teslim edilecektir.” düzenlemesi,

“İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir.

…

7.5.3.2. Standarda ilişkin belgeler:

…

7.5.4. İsteklinin teklifi kapsamında sunması ve/veya sağlaması gerektiği bu şartnamenin 7 nci maddesi dışındaki maddeleri ile teknik şartnamede belirtilen aşağıdaki belgeler ve/veya yeterlik kriterleri:

{Belirtilmemiştir}

7.5.5. Bu Şartnamenin 7 nci maddesi dışında ihale dokümanında sayılan diğer belgeler ve/veya düzenlenen diğer yeterlik kriterleri tekliflerin değerlendirilmesinde dikkate alınmaz…” düzenlemesi,

“Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 35’inci maddesinde “35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, teklif edilen fiyatların en düşük olanıdır.

35.1.1. Bu madde boş bırakılmıştır.

35.1.2. Bu madde boş bırakılmıştır.

35.2 Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin birden fazla istekli tarafından verilmiş olması halinde ilgili uygulama yönetmeliğinde düzenlenen usule göre ihale sonuçlandırılacaktır.

35.2.1. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin birden fazla istekli tarafından verilmiş olması halinde; Birden fazla istekli tarafından teklif edilen fiyatın en düşük fiyat olması ve bu fiyatların da birbirine eşit olması durumunda ekonomik açıdan en avantajlı teklif, ihale konusu iş veya benzer işe ilişkin olarak istekli tarafından sunulan iş deneyimini gösteren belgedeki belge tutarına göre belirlenecektir.

Madde 35.3 – Fiyat avantajı uygulanması:

35.3.1. Bu madde boş bırakılmıştır.

35.4. Bu madde boş bırakılacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.

İtirazen şikayete konu ihalenin Rize Belediyesi Su ve Kanalizasyon Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “İçme Suyu Malzemesi işi” olduğu ve açık ihale usulü ile ihaleye çıkarıldığı, bahse konu ihalede 5 adet ihale dokümanı indirildiği, 27.02.2025 tarihinde yapılan ihaleye 2 isteklinin katıldığı, başvuru sahibi isteklinin teklifinin yeterlik bilgileri tablosunda yer alan GSK belgesine ilişkin bilgi/belge/beyanların ihale dosyasında sunulmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, 06.03.2025 onay tarihli ihale komisyon kararı ile ihalenin Celeks Tic. Tur. Dan. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı görülmüştür.

Başvuru sahibinin (a) bendinde yer verilen iddiasına ilişkin değerlendirme;

İhale İlanı’nın “İhaleye katılabilme şartları ve istenilen belgeler ile yeterlik değerlendirmesinde uygulanacak kriterler” başlıklı 4’üncü maddesi ve İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesindevana üreticisi firma boya kaplamaları için GSK korozyon ve ağır hizmet sertifikasına sahip olacağı ve teklif ile birlikte idareye sunulacakları düzenlemesine yer verildiği anlaşılmıştır.

Söz konusu ihalede 06.03.2025 tarihli ihale komisyonu kararı incelendiğinde başvuru sahibinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin “Samsun Makina Sanayi AŞ’ye ait teklif dosyasında Teknik Şartname, İdari Şartname ve İlanda istenilen GSK belgesi olmadığından eksik evrak olarak değerlendirilmiş ve ihale teklif zarfı değerlendirme dışı bırakılmıştır.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.

Yapılan incelemede, başvuru sahibinin iddialarının itirazen şikayete konu ihalede GSK belgesi istenmesinin ve tekliflerinin anılan belgenin sunulmaması nedeniyle değerlendirme dışında bırakılmasının uygun olmadığına ilişkin olduğu, ihale ilanının 31.01.2025 tarihinde yayımlandığı, başvuru sahibi tarafından ihale dokümanının da aynı tarih olan 31.01.2025 tarihinde indirildiği, anılan iddiaya konu belgenin yeterlik kriteri olarak belirlenmesine ilişkin düzenlemenin ihale dokümanın ilana yansıyan hükümlerine ilişkin olduğu, anılan hususa ilişkin şikâyet konusu işlemin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken 31.01.2025 tarihini takip eden on gün içinde idareye EKAP üzerinden e-şikayet başvurusunda bulunması gerekirken bu süre geçtikten sonra 10.03.2025 tarihinde şikayet başvurusunda bulunulduğu, dolayısıyla söz konusu düzenlemenin bu haliyle kesinleştiği ve ihaleye teklif verecek istekliler tarafından doküman düzenlemelerine uygun olarak teklif verilmesi gerektiği, dolayısıyla idarece başvuru sahibi isteklinin teklifinin GSK belgesi sunulmaması nedeniyle değerlendirme dışı bırakılması işleminde mevzuata aykırılık bulunmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Başvuru sahibinin (b) bendinde yer verilen iddiasına ilişkin değerlendirme;

Yapılan incelemede, başvuru sahibinin “idarece ihale dokümanında yerli malı alımına yönelik düzenleme ve uygulama yapması gerektiği, başvuruya konu ihale yönünden malzemenin yerli malı olarak temin edilememesi gibi somut bir tespitin veya durumun söz konusu olmadığı, mevzuat gereği sadece yerli malı teklif edilebilecek olan ihalede yerli malı olmayan, yurt dışında üretilen boru ve ek parçalarının ihalede teklif edilebilmesine yönelik düzenlemelerin mevzuat düzenlemelere aykırı olduğu…” yönündeki iddialarının ihale dokümanında yerli malı teklif edilmesine ilişkin düzenleme yapılmamasına ilişkin dokümana yönelik bir itiraz olduğu anlaşılmıştır.

Yukarıda yer verilen ilgili mevzuat hüküm ve açıklamalarından, idareye şikâyet süresinin, ihale sürecindeki şikâyete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren 4734 sayılı Kanun’un 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurular dışındaki hallerde on gün olduğu, ihale dokümanının ilana yansımayan hükümleri için şikâyet başvuru süresinin dokümanın edinildiği tarihi izleyen günden itibaren, ihale dokümanının ilana yansıyan hükümleri için ise ilk ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı, ancak ilan ile ihale dokümanına yönelik şikâyet başvurularının, her halükarda ihale tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılmasının zorunlu olduğu, diğer taraftan anılan Kanun’un 30’uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “Teklif mektubunda ihale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, zorunludur.” hükmü uyarınca, isteklilerin teklif mektuplarında, ihale dokümanı içeriğini tamamen okuyup kabul ettiklerine dair beyanda bulunmaları ve tekliflerini buna göre vermiş olmaları nedeniyle, bu aşamadan sonra ihale ilanı veya ihale dokümanının içeriğine yönelik şikâyet başvurusunda bulunulamayacağı anlaşılmıştır.

İhale ilanının 31.01.2025 tarihinde yayımlandığı, başvuru sahibi tarafından ihale dokümanının da aynı tarih olan 31.01.2025 tarihinde indirildiği, başvuru sahibinin 31.01.2025 tarihini takip eden on gün içinde idareye EKAP üzerinden e-şikayet başvurusunda bulunması gerekirken bu süre geçtikten sonra 10.03.2025 tarihinde şikayet başvurusunda bulunduğu anlaşıldığından, anılan isteklinin söz konusu iddiasının süre yönünden reddi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Başvuru sahibinin “…ihale üzerinde bırakılan Celeks Ticaret ve Turizm Danışmanlık Ltd. Şti.nin duktil boru ve ek parçalarına ilişkin yer malı belgesine sahip olmadığı, dolayısıyla anılan şirketin yurt dışında üretilen yabancı menşeili ve yerli malı statüsünde olmayan bir ürünü teklif ettikleri, ihalenin yerli malı belgesine sahip olmayan bir istekli üzerinde bırakılması ve bu şirket tarafından teklif edilen yurt dışında üretilen yabancı menşeili bir ürününün kabulüne yönelik işlemlerin kamu ihale mevzuatında yerli malı lehine öngörülen düzenlemelere aykırı olduğu…” iddiasına ilişkin olarak,

İhale ilanının 31.01.2025 tarihinde yayımlandığı, başvuru sahibi tarafından ihale dokümanının da aynı tarih olan 31.01.2025 tarihinde indirildiği, anılan iddiaya konu belgenin yeterlik kriteri olarak belirlenmesine ilişkin düzenlemenin ihale dokümanın ilana yansıyan hükümlerine ilişkin olduğu, anılan hususa ilişkin şikâyet konusu işlemin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken 31.01.2025 tarihini takip eden on gün içinde idareye EKAP üzerinden e-şikayet başvurusunda bulunması gerekirken bu süre geçtikten sonra 10.03.2025 tarihinde şikayet başvurusunda bulunulduğu, dolayısıyla söz konusu düzenlemenin bu haliyle kesinleştiği, kesinleşen doküman düzenlemelerine göre anılan ihalede yerli malı belgesi sunulmasının zorunlu olmadığı, dolayısıyla Celeks Ticaret ve Turizm Danışmanlık Ltd. Şti. tarafından teklif edilen ürüne ilişkin yerli malı belgesi sunulmasının gerekmediği anlaşılmış olup, başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Diğer yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.

Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin iddialarında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanun’un öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.