2021 yılı Sayıştay Denetim Raporları

Kurum kayıtları ile personel istihdamına ilişkin belgelerin incelenmesi sonucunda; Belediye Şirketlerinden Anket A.Ş.’de personel olan 34 kişinin herhangi bir sözleşme, protokol, ihale vs. olmadan ve belediye bütçesinden herhangi bir gider yapılmadan ABB’nin çeşitli birimlerinde çalıştırıldığı tespit edilmiştir.

Kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan personelin bu kurumlar arasında geçiş yapabilmesine veya geçici görevlendirilmesine ilişkin yasal mevzuat bulunmasına karşın, Türk Ticaret Kanunu’na tabi, Kurumlar Vergisi mükellefi olan, bu kapsamda gelir ve giderini tam olarak beyan etme yükümlülüğü bulunan ve kar amacı güden belediye şirket personelinin başka kurum, kuruluş ve şirketlerde bedelsiz çalışabileceğine ilişkin herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır.

Belediye şirketleri, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na tabi şirketlerdir. Türk Ticaret Kanunu’nun 16 ve 18’inci maddesinde belirtildiği üzere belediye tarafından ticari şekilde işletilmek üzere kurulan kuruluşlar da tacirdir ve her tacirin, ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemelerde, 2021 yılı toplam maliyeti yaklaşık 4,5 milyon TL olan 34 Belediye Şirket personelinin ABB’nin çeşitli birimlerinde görevlendirildiği, bu kişiler için doğrudan hizmet alımı ve sözleşme yapılmadığı gibi sosyal hakları dâhil tüm masraflarının Şirket hesaplarından karşılandığı tespit edilmiştir. Hatta bu kişilerden bazılarının 2017-2018 yıllarından beri söz konusu görevlendirmelerinin devam ettirildiği, geçici görevlendirmenin fiilen sürekli hale getirildiği görülmüştür.

Şayet belediye söz konusu personeli kendi bünyesinde çalıştırmak istiyorsa, 696 sayılı KHK ile 375 sayılı KHK’ya eklenen Ek Madde 20 uyarınca doğrudan hizmet alma suretiyle rahatlıkla bu işlemi gerçekleştirebilecektir. Kaldı ki 2022 yılı içerisinde, söz konusu personelin 23’ü bulguya iştirak edilerek hizmet alım sözleşmeleri kapsamına dahil edilmiş ve kalan 11 personelin de bu noktada işlemlerinin devam ettiği bildirilmiştir.

Sonuç olarak herhangi bir sözleşme, protokol, ihale vs. olmadan bir belediye şirketinin personelinin Belediye bünyesinde çalıştırılması, mevzuatta açıkça izin verilmeyen bir işlemin gerçekleştirilmesine sebebiyet verdiği gibi Belediye giderlerinin mevzuata aykırı bir şekilde azalmasına ilgili Şirketin ise ciddi manada gelir kaybına uğramasına sebebiyet vermektedir.