2021 yılı Sayıştay Denetim Raporları

Yapım işlerine ait hakediş tutarlarından alınması gereken geçici kabul noksanlıkları karşılığı teminat mektubu veya tutarın alınmadığı görülmüştür.

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Tip sözleşmeler” başlıklı 5’inci maddesinde, “Bu Kanunun uygulanmasında uygulama birliğini sağlamak üzere mal veya hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin Tip Sözleşmeler Resmi Gazetede yayımlanır. İdarelerce yapılacak sözleşmeler Tip Sözleşme hükümleri esas alınarak düzenlenir. Mal ve hizmet alımlarında, Kurumun uygun görüşü alınmak kaydıyla istekliler tarafından hazırlanması mutat olan sözleşmeler kullanılabilir.” denilmekte ve Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sözleşme tasarısı” başlıklı 18’inci maddesinde de,

“(1) İdare, sözleşme tasarısını bu Yönetmeliğin ekinde yer alan tip sözleşmeyi esas alarak hazırlar.

(2) Tip sözleşmede boş bırakılan veya dipnota alınan hususlar, işin özelliğine ve 4734 ve 4735 sayılı Kanunlar ile diğer mevzuat hükümlerine aykırı olmayacak şekilde düzenlenir.

(3) İdare, tip sözleşmede düzenlenmeyen ve işin özelliğine göre düzenlenmesine gerek duyulan hususları, 4734 ve 4735 sayılı Kanunlar ile diğer mevzuat hükümlerine aykırı olmamak koşuluyla, maddeler halinde düzenleyerek “Diğer Hususlar” bölümüne ekleyebilir.”hükmü yer almaktadır.

İdareyle yüklenici arasında imzalanacak yapım işlerine ilişkin sözleşme yönetmeliğin ekinde yer alan tip sözleşmeye uygun olmak zorundadır. Gerek Yapım İşlerine Ait Tip Sözleşmede gerekse de imzalanan sözleşmelerde, götürü bedel yapım işlerinde, geçici kabul noksanları için düzenlenen her hakedişte yapılan iş tutarının %3’ü kadar teminat mektubu alınacağı, yüklenicinin teminat mektubu vermemesi durumunda; düzenlenen her hakedişte yapılan iş tutarının %3’üne karşılık gelen kısmının tutulacağı, alınan teminat mektubu veya tutulan kısmın geçici kabul noksanı bulunmayan işlerde geçici kabul onay tarihinden sonra, geçici kabul noksanı bulunan işlerde ise bu eksikliklerin tamamlanmasını müteakip, geçici kabul onay tarihinden sonra yükleniciye iade edileceği, birim fiyat sözleşmelerde ise, düzenlenen hakedişlerde; tamamlanmış, ancak kesin hesabı İdareye verilmemiş imalatlara ait tutarların %5’i karşılığında teminat mektubu alınacağı ve kesin hesapların İdare tarafından onaylanmadıkça bu teminat mektubunun iade edilmeyeceği, yüklenicinin teminat mektubu vermemesi durumunda ise kesin hesabı İdareye verilmemiş imalatlara ait tutarların %5’in tutulacağı ve kesin hesapların İdare tarafından onaylanmadıkça bu tutarların ödenmeyeceği belirtilmektedir.

Yapılan incelemede, işi alan yüklenici tarafından yapım işlerine ait hakediş ödemelerinde belirlenen tutara karşılık gelen götürü bedel işlerde %3, birim fiyatlı işlerde ise %5 oranında teminat mektubu verilmediği, teminat mektubu verilmemesine karşılık kamu görevlileri tarafından hakedişte yapılan iş tutarının %3’veya %5’ine karşılık gelen kısmının da tutulmadığı görülmüştür.

Gerek Yapım İşlerine Ait Tip Sözleşmede gerekse de imzalanan sözleşmelerde belirtildiği üzere, götürü bedel yapım işlerinde, geçici kabul noksanları için düzenlenen her hakedişte yapılan iş tutarının %3’ü, birim fiyatlı işlerde ise imalatlara ait tutarların %5’i karşılığında teminat mektubu alınması, yüklenicinin teminat mektubu vermemesi durumunda ise düzenlenen her hakedişte yapılan iş tutarının %3 veya %5’ine karşılık gelen kısmının kesilerek ilgili hesapta tutulması sağlanmalıdır.