2021 yılı Sayıştay Denetim Raporları

Garanti süresi öngörülmüş mal alımlarında söz konusu süre dolmadan kesin teminatın tamamının iade edildiği görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 43’üncü maddesi uyarınca ihale üzerine kalan isteklilerin taahhütlerini sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirmesini sağlamak amacıyla ihale bedeli üzerinden %6 oranında kesin teminat alınmaktadır.

Alınan bu teminatların hangi şartlarda ve ne zaman iade edileceğine dair düzenlemeler ise 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 13’üncü maddesinde yapılmıştır. Buna göre, işe ilişkin taahhüdün sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirildiği ve yüklenicinin bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra alınmış olan kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların; mal ve hizmet alımlarında Sosyal Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesinin getirildiği saptandıktan sonra; alınan mal veya yapılan iş için bir garanti süresi öngörülmesi halinde yarısı, garanti süresi dolduktan sonra kalanının yükleniciye iade edilmesi gerekmektedir.

Diğer yandan, Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin eki Tip Sözleşme’nin “Garanti ve Bakım, Onarım” başlıklı 16’ncı maddesinin yedinci fıkrasında; garanti kapsamındaki malzemede sözleşme süresi içerisinde tespit edilecek hata, ayıp ve eksikliklerin garanti sağlayan kişi veya kuruluş tarafından giderilmesini yüklenicinin üstleneceğini, bu yükümlülüğün yüklenici tarafından yerine getirilmemesi halinde ise idarenin garantinin sağlanması için yapacağı tüm giderleri yüklenicinin alacağından kesmek veya teminatını paraya çevirerek tahsil etmekle yetkili olduğu düzenlenmiştir.

Yukarıda yer verilen hükümlere göre mal alımlarında bir garanti süresi öngörülmüş ise garanti süresi dolmadan kesin teminatların tamamının iade edilmemesi gerekmektedir. Ancak yapılan incelemede, Belediyece yapılan bazı mal alımları için ihale dokümanında garanti süresi öngörülmesine rağmen kesin teminatların mal alımının gerçekleşmesine müteakip yüklenicilere iade edildiği görülmüştür.

Bu durum yüklenicinin idareye teslim ettiği mallarda ortaya çıkacak hata, ayıp ve eksikliklerin garanti sağlayıcılar tarafından giderilmemesi halinde Belediyenin yüklenicinin teminatına başvurma olanağını ortadan kaldırmaktadır. Bu nedenlerle, garanti süresi öngörülmüş mal alımlarında kesin teminatın tamamının garanti süresi dolmadan iade edilmemesi gerekmektedir.