| 2021 yılı Sayıştay Denetim Raporları |
Bina yerine arsa üzerinden tahakkuku ve tahsilatı yapılan emlak vergisi mükellefiyetlerinin bulunduğu görülmüştür. 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’na göre binaların bina vergisine, arsa ve arazilerin de arazi vergisine tabi olduğu ifade edilmiş, binalara ilişkin vergi nispetinin, meskenlerde %0,1 diğer binalarda %0,2, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun uygulandığı büyükşehir belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde %0,2 ve %0,4; arazi ve arsalara ilişkin olarak da vergi nispetinin sırasıyla %0,1 ve %0,3; büyükşehir belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde %0,2 ve %0,6 olarak uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. Bina üzerinden alınan vergiye esas oluşturan matraha, arsa ve arazi değerinin dışında Emlak Vergisine Matrah Olacak Vergi Değerlerinin Takdirine İlişkin Tüzük gereği belirlenen çeşitli maliyet kalemleri ile paylar da dahil edildiğinden bina vergisi matrahı arsa veya arazi vergisi matrahından yüksektir. Yapı ruhsatı alınarak üzerine bina, konut, işyeri, imalathane gibi yapı ve tesis inşa edilen arsaların, yapı kullanma belgesi ya da kullanma belgesi olmayanlar için fiili kullanımına göre bina vergisine dönüştürülmesi ve verginin bina üzerinden alınması gerekmekte olup yapı kullanma izni alanlar içinse her halükarda verginin bina üzerinden alınması icap etmektedir. Belediyenin kullandığı imar uygulamaları üzerinde yapılan inceleme neticesinde, yapı kullanma izni olan yerlerden bazılarının emlak vergisi tahakkuklarının bina yerine arsa üzerinden yapıldığı; yapı kullanma izni olmayan yerler için ise fiili kullanım durumu dikkate alınarak emlak vergisi mükellefiyetlerinin dönüştürülmediği tespit edilmiştir. Niteliği gereği bina olan yerlerin emlak vergisinin bina vergisi yerine arsa vergisi üzerinden alınması Belediye açısından gelir kaybına sebebiyet vermektedir. Bu itibarla Belediyenin gelir kaybını önlemek için yapı ruhsatı alınmak suretiyle üzerine bağımsız bölüm inşa edilen ve yapı kullanma izin belgesi alınan ya da yapı kullanma izin belgesi alınmamasına rağmen inşası biten ve bağımsız bölüm olarak kullanılan binalardan, yapı kullanma izin belgesi olanlar için bu belgenin alındığı; olmayanlar için fiilen bağımsız bölüm olarak kullanılmaya başlandığı tarihten itibaren arsa vergisi yerine bina vergisi alınması gerekmektedir. |
