2021 yılı Sayıştay Denetim Raporları

Ankara sınırları içerisindeki belediyeler adına çevre temizlik vergisi tahsilatı yapan ASKİ Genel Müdürlüğünün belediyelere gönderdiği bu vergiyi, önce gelir daha sonra gider olarak kaydettiği görülmüştür.

2464 sayılı Kanun’un “Çevre temizlik vergisi” başlıklı mükerrer 44’üncü maddesinde; su tüketim miktarı esas alınmak suretiyle hesaplanan çevre temizlik vergisinin, su faturasında ayrıca gösterilmek suretiyle tahakkuk etmiş sayılacağı, su ve kanalizasyon hizmetleri ayrı bir kanunla düzenlenmiş bulunan büyükşehir belediye sınırlarındaki çevre temizlik vergisinin, 2560 sayılı İSKİ Kanunu hükümlerine göre kurulan su ve kanalizasyon idarelerince tahsil edileceği, su ve kanalizasyon idarelerince büyükşehir dahilindeki her ilçe belediyesinin mücavir sınırları içinde bulunan konutlara ilişkin olarak tahsil edilen çevre temizlik vergisi ile bu verginin süresinde ödenmemesi nedeniyle tahsil edilen gecikme zammının yüzde seksenini tahsilatı takip eden ayın yirminci günü akşamına kadar bir bildirim ile ilgili belediyeye bildirilerek aynı süre içinde ödeneceği, tahsil edilen vergi ve gecikme zammının yüzde yirmisini ise münhasıran çöp imha tesislerinin kuruluş ve işletmelerinde kullanılmak üzere büyükşehir belediyesinin hesabına tahsilatı takip eden ayın yirminci günü akşamına kadar aktarılacağı ifade edilmiştir.

Su ve kanalizasyon idarelerince tahakkuk ettirilen çevre temizlik vergisi idarenin kendine ait bir gelir değildir. Bahsedildiği üzere, çevre temizlik vergisi konutlarda su faturası üzerinden tahsil edilmekte, su idaresinin fonksiyonu ise bu vergiyi ilgili belediyelere göndermektir. İdarenin 2021 yılında 115.485.522,83 TL ÇTV tahakkuk ettirdiği, 115.021.717,77 TL de ÇTV tahsil ettiği, tahsil edilenin 110.360.986,20 TL’sinin 2021 yılı tahakkukundan, 4.660.731,57 TL’sinin ise önceki yıllar tahakkundan olduğu görülmüştür. İdareye ait olmayan ÇTV’nin tahakkuku 600 Faaliyet Gelirleri hesabının alt kodunda, tahakkuk eden ÇTV’nin tahsilinden sonra belediyelere gönderilmek üzere ilgili hesaba intikali esnasında da 630 Faaliyet Gideri hesabı alt kodunda muhasebeleştirilmiştir. Dolayısıyla, gelir kaydedilen tutarın daha sonra gider kaydedilmek suretiyle idarenin mali tablolarında denge sağlanmaya çalışılsa da bu durum, 630 Faaliyet Gideri ve 600 Faaliyet Geliri hesaplarının olması gerekenden fazla gözükmesine, tahakkuk ve tahsilatı arasındaki fark olan 463.805,06 TL kadar da 2021 yılı mali tablolarında hataya neden olmuştur.

Belediyeler adına tahsilatı yapılan çevre temizlik vergisinin muhasebe kaydının nasıl yapılacağına ilişkin detaylı açıklama; Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 948 hesap kodlu Başka Birimler Adına İzlenen Alacaklar Hesabı ile 949 hesap kodu ile Başka Birimler Adına İzlenen Alacak Emanetleri Hesabının anlatıldığı 470, 471, 472,473 ve 473’üncü maddelerinde yapılmıştır.

Söz konusu muhasebe kayıtlarının yönetmelik hükümleri doğrultusunda yapılması gerekmektedir.