| 2021 yılı Sayıştay Denetim Raporları |
|
Belediyenin mülkiyetinde olup kiraya verilmiş olan taşınmazlara ilişkin kira sözleşmelerinde kira artış oranının sabit oran olacak şekilde belirlendiği görülmüştür. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 339 ile 356’ıncı maddeleri Konut ve Çatılı işyerleri kiralarına ilişkindir. Söz konusu Kanun’un 344’üncü maddesi ile kira bedelinin belirlenmesinin detaylarını belirlemektedir. Anılan maddede; “Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır. Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenir. Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından üretici fiyat endeksindeki artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir. Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebilir. Yargıtay 6.Hukuk Dairesi’nin 2013/16370 sayılı Kararında, kira artışının üretici fiyat endeksinin (12 aylık ortalama) artış oranına göre belirlenmesi gerektiğinin yazılı şekilde karar verilmesinin doğru olmadığı ifade edilmiştir. Aynı Hukuk Dairesi 2014/11004 sayılı Kararında; kira artışının TÜİK’in yayınladığı ÜFE on iki aylık ortalama artış oranı üzerinden hesaplanması gerektiği, bilirkişi raporuyla doğrudan endeks oranının esas alınmasının mümkün olmadığı belirtilmiştir. Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı (TÜİK) tarafından yayımlanan “Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yi-Üfe) Kullanıcıları İçin Rehber” inde; on iki aylık ortalamalara göre değişim, son on iki aylık endeks ortalamasının, bir önceki on iki ay için endeks ortalamasına göre yüzde değişim olduğu ifade edilmiştir. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Hesap Verme Sorumluluğu” başlıklı 8’inci maddesinde; “Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır.”, denilmektedir. Yapılan incelemede, Belediyenin kiraya vermiş olduğu taşınmazlarına ilişkin taraflarca imza altına alınan kira sözleşmelerinde kira artış oranının sabit olacak şekilde %15 olarak belirlendiği tespit edilmiştir. Ancak yukarıda yer alan mevzuat hükümleri gereğince, kurumun gelir kaybının önlenmesi için kira artış oranlarının TÜİK tarafından belirlenen on iki aylık ortalamalara göre belirlenmesi gerekmektedir. |
