| 2021 yılı Sayıştay Denetim Raporları |
|
4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun kapsamında Cumhurbaşkanının iznine tabi olan şirket kurulması işleminin, Kanun’un amacına aykırı olarak bağış alınması yoluyla gerçekleştirildiği görülmüştür. 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 70’inci maddesinde, belediyenin, kendisine verilen görev ve hizmet alanlarında, ilgili mevzuatta belirtilen usullere göre şirket kurmasına imkân tanınmıştır. Aynı Kanun’un “Meclisin görev ve yetkileri” başlıklı 18’nci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendine göre, Türk Ticaret Kanunu’na tâbi şirket kurulmasına karar yetkisi belediye meclisinde bulunmaktadır. Belediye tarafından şirket kurulmasına ilişkin olarak 5393 sayılı Kanun’da yer alan düzenlemelerin yanında, 4046 sayılı Kanun’un 26’ncı maddesinde, Belediyeler tarafından ticari amaçla faaliyette bulunmak üzere ticari kuruluşlar kurulması, mevcut veya kurulacak şirketlere sermaye katılımında bulunulması, Cumhurbaşkanının iznine tâbi kılınmıştır. Yer verilen hükümlere göre, belediyelerce, bu konuda meclis kararı ve Cumhurbaşkanından izin alınmak şartıyla kendilerine verilen görev ve hizmet alanlarında faaliyet göstermek üzere Türk Ticaret Kanunu hükümleri çerçevesinde şirket kurulması ile mevcut veya kurulacak şirketlere sermaye katılımında bulunulması mümkündür. Öte yandan, belediye tarafından yeni bir şirket kurulması veya mevcut bir şirkete ortak olunması hususunda yasal düzenlemeler mevcut iken, bağış yoluyla şirket edinmeye ilişkin mevzuatımızda özel bir hüküm bulunmamaktadır. Her ne kadar 5393 sayılı Kanun’un 15’inci maddesinde bağış almak belediyenin yetki ve imtiyazları arasında sayılmış olsa da, şirket kurulması işlemleri için özel kanun niteliğindeki 4046 sayılı Kanun’da öngörülmüş olan izin alma sürecini aşacak şekilde şirket devralınması mevzuata aykırı olacaktır. Hâl böyleyken, yapılan incelemede 24.06.2019 tarihinde kurulmuş olan bir şirketin kuruluşundan dokuz gün sonra 03.07.2019 tarihinde Mamak Belediyesine şartsız ve bedelsiz olarak hibe edildiği, Belediyenin de bu bağışı kabul ettiği görülmüştür. Bağışı yapılan söz konusu şirketin sadece 50.000 TL olan zorunlu sermaye tutarı ödenmiş olup bunun dışında aktifinde veya pasifinde herhangi bir değer bulunmamaktadır. Ayrıca söz konusu şirket kuruluşundan Belediye bağış yoluyla devrine kadar herhangi bir ticari faaliyette de bulunmamıştır. Böylece, Kanun’a göre Cumhurbaşkanının iznine tabi olan şirket kurulması işlemi, söz konusu izin süreci işletilmeden bağış yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Bağış yoluyla devir alınan şirket Belediye devrinden itibaren aktif olarak faaliyet göstermeye başlamıştır. Ancak, yukarıda da belirtildiği üzere 4046 sayılı Kanun gereğince yeni bir şirket kurulması işlemi Cumhurbaşkanı iznine tabidir. Bu nedenle, belediye tarafından yeni bir şirket kurulmak istenmesi halinde gerekli iznin alınması gerekmektedir. |
