| 2021 yılı Sayıştay Denetim Raporları |
Büyükşehir Belediyesinin ortaklığının bulunduğu Çukurova Fuarcılık AŞ’nin sermayesine katılım payı olarak taahhüt edilen tutarın 1.593.555,00 TL’lık kısmının ve Adana Ulaşım Organizasyon Turizm Ziraat Su ve Su Tesisleri Gıda ve Et Ürünleri Temizlik Hizmetleri Ticaret ve Sanayi AŞ’nin sermayesine katılım payı olarak taahhüt edilen tutarın 674.408,06 TL’lık kısmının ödenmediği görülmüştür. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 128’inci maddesinde; “(1) Her ortak, usulüne göre düzenlenmiş ve imza edilmiş şirket sözleşmesiyle koymayı taahhüt ettiği sermayeden dolayı şirkete karşı borçludur. (…) (7) Şirket, her ortağın sermaye koyma borcunu yerine getirmesini isteyebileceği ve dava edebileceği gibi, yerine getirmede gecikme sebebiyle uğradığı zararın tazminini de isteyebilir. (■■■)” 129’uncu maddesinde; “(1) Zamanında ifa edilmeyen sermaye para ise, 128 inci madde gereğince tazminat hakkına halel gelmemek şartıyla, aksine şirket sözleşmesinde veya esas sözleşmede hüküm yoksa, şirketin tescili anından itibaren temerrüt faizi de ödenir.” 482’nci maddesinde; “(1) Sermaye koyma borcunu süresi içinde yerine getirmeyen pay sahibi, ihtara gerek olmaksızın, temerrüt faizi ödemekle yükümlüdür. (2) Ayrıca, yönetim kurulu, mütemerrit pay sahibini, iştirak taahhüdünden ve yaptığı kısmi ödemelerden doğan haklarından yoksun bırakmaya ve söz konusu payı satıp yerine başkasını almaya ve kendisine verilmiş pay senedi varsa, bunları iptal etmeye yetkilidir. İptal edilen pay senetleri ele geçirilemiyorsa iptal kararı 35 inci maddede yazılı gazetede ve ayrıca esas sözleşmenin öngördüğü şekilde ilan olunur. (3) Esas sözleşmeyle, pay sahipleri, temerrüt hâlinde, sözleşme cezası ödemekle zorunlu tutulabilirler. (4) Şirketin tazminat hakları saklıdır.” hükümlerine yer verilmiştir. Bu hükümlere göre her ortak taahhüt ettiği sermayeden dolayı şirkete karşı borçludur ve taahhüt edilen ancak zamanında ödenmeyen sermaye nedeniyle temerrüt faizi, sözleşme cezası, şirketin uğramış olduğu zararın tazmini, şirketteki haklarından yoksun bırakılmak veya şirketten ihraç gibi yaptırımlar ile karşı karşıyadır. Çukurova Fuarcılık AŞ’nin 03.06.2016 tarih ve 9089 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayınlanarak tescili sağlanan 18.02.2016 tarihli Genel Kurul Kararı ve 19.02.2016 tarihli Yönetim Kurulu Kararında; 13.200.000,00 TL olan şirketin sermayesinin 16.236.000,00 TL tutarına artırılması, bu sermayenin her biri 10 (on) Türk Lirası değerinde 1.623.600 paya ayrılması, bundan 1.226.954 adet A grubu paya karşılık 12.269.540,00 TL ve 60.000 adet B grubu paya karşılık 600.000,00 TL tutarındaki sermayenin tamamının Adana Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı tarafından taahhüt edilmesi öngörülmüştür. Adana Ulaşım Organizasyon Turizm Ziraat Su ve Su Tesisleri Gıda ve Et Ürünleri Temizlik Hizmetleri Ticaret ve Sanayi AŞ’nin 16.04.2019 tarih ve 9810 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayınlanarak tescili sağlanan 20.03.2019 tarih ve 16 sayılı Yönetim Kurulu Kararında; 6.994.000,00 TL olan şirketin sermayesinin 13.994.000,00 TL tutarına artırılması, bu sermayenin her biri 10 (on) Türk Lirası değerinde 1.399.400 paya ayrılması, bundan 1.398.526 paya karşılık 13.985.260,00 TL tutarındaki sermayenin tamamının Adana Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı tarafından taahhüt edilmesi öngörülmüştür. Her iki Yönetim Kurulu Kararı ile yeniden düzenlenen şirket ana sözleşmesinin “Sermaye” başlıklı 6’ncı maddesinde özetle; “artırılan sermaye paylarının 1/4‘ünün kararın tescilinden önce ödendiği, geri kalan 3/4‘ünün ise kararın tescilini izleyen 24 (Yirmidört) ay içinde ödeneceği” hükmüne yer verilmiştir. Yapılan incelemede; Çukurova Fuarcılık AŞ’nin artırılan sermayesine karşılık taahhüt edilen tutarın 1.593.555,00 TL tutarındaki kısmının, Adana Ulaşım Organizasyon Turizm Ziraat Su ve Su Tesisleri Gıda ve Et Ürünleri Temizlik Hizmetleri Ticaret ve Sanayi AŞ’nin artırılan sermayesine karşılık taahhüt edilen tutarın da 674.408,06 TL tutarındaki kısmının Büyükşehir Belediyesince 2021 yılı sonu itibarıyla halen ödenmediği tespit edilmiştir. Her ne kadar her iki şirketin kurucu ortağı ve Adana Ulaşım Organizasyon Turizm Ziraat Su ve Su Tesisleri Gıda ve Et Ürünleri Temizlik Hizmetleri Ticaret ve Sanayi AŞ’nin %99,94 oranında ana ortağı Büyükşehir Belediyesi ise de, 6102 sayılı Kanun, belediyelerin ortağı olduğu belediye şirketlerinde taahhüt edilen sermayenin zamanında ödenmemesine ilişkin olarak belediye lehine ayrıcalık yapılmasını öngörmemektedir. Ayrıca, şirketin varlık nedeni olan faaliyetlerini eksiksiz yerine getirebilmesi, borçlarını zamanında ödeyebilmesi, ödenmeyen borçlarından dolayı ceza, faiz ve benzeri yaptırımlara maruz kalmaması ancak öngörülen sermayesi üzerinde tasarruf hakkını kullanabilmesine bağlıdır. Bu itibarla, Büyükşehir Belediyesinin, Çukurova Fuarcılık AŞ ile Adana Ulaşım Organizasyon Turizm Ziraat Su ve Su Tesisleri Gıda ve Et Ürünleri Temizlik Hizmetleri Ticaret ve Sanayi AŞ’ye karşı sermaye taahhütlerinin yerine getirilmemesi 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve şirket sözleşmesi hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir. |
