BLOG BAŞLIĞINA ESAS ALINAN KARAR KISMI: Belediyesi mülkiyetinde bulunan taşınmazın ihalesiz ve rayiç bedelinden düşük bir bedelle belediye şirketine verilmesine imkan bulunmadığından, söz konusu taşınmazın daha sonra belediye şirketi tarafından belediyeye ödenen tutardan çok daha yüksek bedelle üçüncü kişiye kiralanması sonucunda kamu kaynağında artışa engel olmak suretiyle kamu zararına neden olunmuştur.
Kamu İdaresi Türü | Belediyeler ve Bağlı İdareler |
Yılı | 2018 |
Dairesi | 1 |
Karar No | 10868 |
İlam No | 233 |
Tutanak Tarihi | 24.5.2022 |
Kararın Konusu | İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar |
Taşınmaz tahsisi
… Belediye Meclisi’nin … tarihli ve … sayılı kararı ile belediyenin mülkiyetinde bulunan pazar yerinin haftanın bir günü bedeli mukabilinde … yıllığına sermayesinin tamamı Belediyeye ait olan … A.Ş.’ye tahsis edilmesine karar verildiği ve … Belediye Başkanlığı ile anılan şirket arasında düzenlenen protokol ile söz konusu pazar yeri için her hafta Salı günü kullanılmak üzere aylık … TL işgal bedeli belirlendiği; daha sonra …A.Ş. tarafından söz konusu pazar yerinin …’ne sosyete pazarı olarak Salı günleri kullanılmak üzere aylık … bedel ile kiralandığı anlaşılmıştır.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 47’nci maddesinin birinci fıkrasında; “Kamu idareleri, kanunlarında veya Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde belirtilen kamu hizmetlerini yerine getirebilmek için mülkiyetlerindeki taşınmazlarda Devletin Hüküm ve tasarrufu altındaki yerleri, birbirlerine ve köy tüzelkişiliklerine bedelsiz olarak tahsis edebilirler.” hükmü yer almaktadır.
Söz konusu hüküm gereğince kamu idareleri, mülkiyetlerinde bulunan taşınmazları bir kamu hizmetinin yerine getirilmesi amacıyla ve söz konusu hizmeti yürütecek kamu idaresine tahsis edebilirler. Belediyelerin ortak olduğu şirketler, hisse oranına bakılmaksızın 5018 sayılı Kanun kapsamında bulunmadıklarından, bu kanuna göre kendilerine taşınmaz tahsis edilmesi imkanı bulunmamaktadır. Öte yandan gerek 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu gerekse 5393 sayılı Belediye Kanunu’nda belediyelerin ortak oldukları şirketlere taşınmaz tahsisi yapmalarına imkan veren bir düzenleme de yer almamaktadır. Belediyeler, kendilerine ait taşınmazları 5216 sayılı Kanun’un 26’ncı maddesinde yer alan istisnalar dışında sadece 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine göre ortak oldukları şirketlere verebilirler.
5216 sayılı Kanun’un 26’ncı maddesinde, “Büyükşehir Belediyesi, kendine ait büfe, otopark ve çay bahçelerini işletebilir; ya da bu yerlerin belediye veya bağlı kuruluşlarının %50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketler ile bu şirketlerin %50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketlere, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle işletmesini devredebilir.” hükmü yer almakta olup bu yetki sadece büyükşehir belediyelerine maddede belirtilen nitelikteki taşınmazlar için verilmiş bir yetkidir. Büyükşehir belediye sınırları dahilinde olsa bile ilçe belediyelerinin taşınmazlarını ortak oldukları şirkete ihalesiz olarak vermelerine imkan bulunmamaktadır.
Yukarıda belirtilen hükümler çerçevesinde, … Belediyesi mülkiyetinde bulunan taşınmazın ihalesiz ve rayiç bedelinden düşük bir bedelle belediye şirketine verilmesine imkan bulunmadığından, söz konusu taşınmazın daha sonra belediye şirketi tarafından belediyeye ödenen tutardan çok daha yüksek bedelle üçüncü kişiye kiralanması sonucunda kamu kaynağında artışa engel olmak suretiyle kamu zararına neden olunmuştur.
Bu itibarla, … TL kamu zararının, Üst Yönetici (Belediye Başkanı) … ve Belediye Meclis üyeleri …, …, …, …, …, …, …, … ve …’e müştereken ve müteselsilen,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile birlikte ödettirilmesine,
Anılan Kanunun 55’inci maddesi uyarınca işbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere, oy çokluğuyla,
Karşı oy gerekçesi:
Daire Başkanı …’nün sorumluluğa ilişkin karşı oy gerekçesi:
… Belediye Meclisince belediyenin mülkiyetinde bulunan pazar yerinin haftanın bir günü bedeli mukabilinde … yıllığına sermayesinin tamamı Belediyeye ait olan … A.Ş.’ye tahsis edilmesine karar verildikten sonra … Belediye Başkanlığı ile anılan şirket arasında düzenlenen protokol ile söz konusu pazar yeri için her hafta Salı günü kullanılmak üzere aylık … işgal bedeli belirlenmiştir. Söz konusu taşınmazın işgal bedeli, rayiç bedel tespitine yönelik herhangi bir çalışma olmaksızın belediye başkanı ile şirket arasında düzenlenen protokol ile belirlenmiş, bu bedelin tespitinde belediye meclis üyelerinin herhangi bir dahli olmamıştır.
Bu nedenle taşınmazın daha sonra üçüncü kişiye daha yüksek bedelle kiralanması sonucu ortaya çıkan kamu zararından belediye meclis üyelerinin sorumlu tutulmamaları gerekir.
Üye …’ün karşı oy gerekçesi:
Gerek 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nda gerekse 5393 sayılı Belediye Kanununda belediyeye ait taşınmazın belediye şirketine tahsis edilebileceğine dair bir düzenleme bulunmadığından belediye meclisi kararı üzerine yapılan tahsis işlemi mevzuata aykırıdır. Ancak Belediye şirketi ile 3. kişinin yapmış olduğu sözleşme çerçevesi ve yükümlülükleri de bilinmemektedir. Bu manada kamu zararının oluşup oluşmadığı da tereddütlüdür. Kaldı ki Belediyenin şirket sermayesini arttırma yetkisi bulunmaktadır. Belediye şirketinin 3. kişilerle gerçekleştirdiği işlemler ise belediye meclisinin yetki alanı dışında bulunduğundan konunun usule aykırılık yönünden mali denetim raporunda yer alması yeterli olup bu aşamada ilişilecek husus bulunmadığına karar verilmesi gerekir.