Ayni Bağış Olarak Belediyeye Bağışlanan Malzemelerin Taşınır Envanterine ve Muhasebe Kayıtlarına Alınmaması (Sayıştay)

Belediyeye yapılan nakdi olmayan bağış ve yardım mahiyetinde olan malzemelerin ilgili mevzuatına göre kayıt altına alınmadığı ve kayıt altına alınması gereken bu değer üzerinden gelir kaydedilmediği görülmüştür.

Belediyeler, 5393 sayılı Belediye Kanunu ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nda kendilerine verilen görevler çerçevesinde; şartlı/şartsız bağış yapmak isteyen vatandaşların her işlem için ayrı ayrı olmak üzere başvurusundan sonra belediyenin görevleri ile sınırlı olmak üzere bağış alabilmektedir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “Bağış ve yardımlar” başlıklı 17’nci maddesinde; yapılan her türlü bağış ve yardımların gelir olarak kaydedileceği, nakdi olmayan bağış ve yardımların da ilgili mevzuatına göre değerlendirmeye tabi tutularak kayıt altına alınacağı belirtilmiştir.

Taşınır Mal Yönetmeliği’nin “Kayıt zamanı, kayıt değeri ve değer tespit komisyonu” başlıklı 13’üncü maddesinde; taşınırların, edinme şekline bakılmaksızın kamu idaresince kullanılmak üzere teslim alındığında giriş yapılacağı, giriş ve çıkış kayıtları Taşınır İşlem Fişine (TİF) dayanılarak yapılacağı; giriş ve çıkış kayıtlarında bağış ve yardım yoluyla edinilen taşınırlarda, bağış ve yardımda bulunan tarafından ispat edici bir belge ile değeri belirtilmiş ise bu değer, belli bir değeri yoksa değer tespit komisyonunca belirlenen değerin esas alınacağı, değer tespit komisyonunun, harcama yetkilisinin onayı ile taşınır kayıt yetkilisinin ve işin uzmanının da katıldığı en az üç kişiden oluşturulacağı, komisyonun değer tespitinde; ticaret odası, sanayi odası, borsa, meslek kuruluşları, ilgili diğer kuruluşlardan veya aynı nitelikteki taşınırı satın alan idarelerden ve fiyat araştırması sonuçlarından yararlanabileceği, hüküm altına alınmıştır.

Belediyeye yapılan aynî bağışların, yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre öncelikle bağış ve yardımda bulunan tarafından ispat edici bir belge ile değeri belirtilmiş ise bu değer, belli bir değeri yoksa değer tespit komisyonunca belirlenen değerin esas alınarak taşınır envanterine giriş kayıtlarının yapılması, düzenlenen TİF’in muhasebeye gönderilmek suretiyle ilgili stok ya da taşınır hesabı karşılığında 600 Gelirler Hesabında muhasebeleştirilmesi gerekmektedir. Aksi uygulamanın mali tabloların hatalı bilgi içermesine neden olacağı açıktır.

Yapılan incelemede, İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraki olan İstanbul Beton Elemanları ve Hazır Beton Fabrikaları (İSTON) A.Ş’den, 53 sefer yapılarak “miktar ve evsafı” aşağıdaki tabloda belirtilen malzemelerin 04.12.2020-28.12.2020 tarihleri arasında Edremit ilçesi Güre mevkiine getirildiği, aynî bağış olarak bahsedilen malzemelerin Edremit Belediyesi tarafından ihalesi yapılıp 20.10.2021 tarihinde sözleşmesi imzalanan, “Güre Mahallesi Köyiçi Mevkii (704 Ada 1 Parsel) Park ve Çevre Düzenlenmesi Yapım İşi”nde kullanıldığı anlaşılmıştır.

Tablo 10: Güre Köy Meydanına İSTON dan Gelen Malzeme Listesi

Buna yönelik olarak söz konusu aynî bağışa ait başvuru dilekçesi, fatura, meclis kararı, yapılan protokol, yazışma vb kanıtlayıcı belgeler belediyeden istenildiğinde ise ayrıntısı aşağıdaki tabloda gösterildiği üzere üç farklı firmaya ait İSTON İstanbul Beton Elemanları ve Hazır Beton Fabrikaları A.Ş’nin 04.12.2020-28.12.2020 tarihleri arasında Edremit ilçesi Güre mevkiine getirdiği malzemelere ait faturalar ibraz edilmiş ancak diğer belgeler ibraz edilememiştir.

Tablo 11: Edremit Belediyesince İbraz Edilen Faturalara Ait Bilgiler

İSTON’dan 2020 Aralık ayında gelen malzemelere ait e-irsaliyeler ile yukarıdaki üç firmaya ait 2021 Aralık ayı faturaları karşılaştırıldığında da;

• •   Faturalarda 2 (iki) adet “Haliç Salıncak” var iken, İSTON’dan gelen e-irsaliyede 1 (bir) adet olduğu,

• •  İSTON’dan gelen e-irsaliyelerde “Düz Döküm Bank Cam (Emprenyeli)” malzeme bulunmaz iken faturalarda 30 (otuz) adet olduğu tespit edilmiştir.

Bununla birlikte yukarıda bahsedilen bağışla ilgili olarak;

• •   İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraki olan İSTON İstanbul Beton Elemanları ve Hazır Beton Fabrikaları A.Ş’den Aralık 2020 tarihli “e-İRSALİYE”lerde teslimat adresi olarak gösterilen adresin Edremit İlçesinde (İ.B.B Park Bahçe ve Yeşil Alanlar Daire Başkanlığı Anadolu Güre Şantiyesi Kapı No: 34406/10) olması,

• •   İSTON’dan gelen malzemelerin e-irsaliye tarihi Aralık 2020 iken denetimler sırasında söz konusu bağışa ait faturalar istenildiğinde ibraz edilen üç (3) firmaya ait faturaların Aralık 2021 yılına ait olması,

• •   İSTON’dan gelen malzemelerle üç (3) firmaya ait faturalardaki malzemelerin karşılaştırılması sonucunda ayrıntısı yukarıda bahsedildiği üzere teslimatı yapılan malzemelerle faturalardaki malzemelerin farklı olması,

• •   Yapılan bağışa ait herhangi bir başvuru dilekçesinin belediye evrak kayıt sisteminde olmaması,

Hususları ise belediye tarafından açıklanamamıştır.

Sonuç olarak, bağış ve yardım şeklinde bedelsiz olarak Belediyeye intikal eden stoklar ile demirbaşların kayıt altına alınmasında, bağış ve yardımda bulunan tarafından ispat edici bir belge ile değeri belirtilmiş ise bu değer, belli bir değeri yoksa değer tespit komisyonunca belirlenen değer esas alınarak ilgili varlık hesaplarına borç, 600 Gelirler Hesabına alacak kaydedilmesi gerekmektedir.