| 2021 yılı Sayıştay Denetim Raporları |
|
Kurum gelir hesapları üzerinde yapılan incelemelerde, ilçe belediyelerinin sorumluluk alanlarındaki yerlerde yapılan kazı çalışmalarından elde edilen zemin tahrip bedellerinin bazı ilçe belediyelerine aktarılmadığı tespit edilmiştir. 2020 yılının Aralık ayındaki değişiklikten önce, Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliği’nin “Hesabın oluşumu ve geliri” başlıklı 14’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında; büyükşehir ve ilçe belediyeleri cadde, bulvar, meydan ve sokaklarında yapılacak tüm kazılardan elde edilecek gelirlerin büyükşehir belediyesi bünyesinde açılacak altyapı yatırım hesabında toplanacağı ve sokakların kazısından elde edilen gelirlerin ilgili belediyeye aktarılacağı belirtilmiş idi. 24.12.2020 tarihinde yapılan değişiklik ile birlikte, ilçe belediyelerinin sorumluluğuna bırakılan yerlerde yapılacak kazılardan elde edilecek gelirlerin doğrudan ilgili ilçe belediyesince gelir olarak kaydedileceği hüküm altına alınmıştır. Bununla birlikte, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlü tarafından 26.03.2021 tarihinde yayımlanan “Altyapı kazı izni ve harcı” konulu 2021/4 sayılı genelge ile bazı durumlarda ilçe belediyeleri sorumluluk alanlarında yapılacak kazıya ilişkin zemin tahrip harçlarını tahsil etme yetkisi, söz konusu tutarları 15 gün içinde ilgili ilçe belediyesine göndermek şartıyla Büyükşehir Belediyesine verilmiştir. İlgili mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere 24.12.2020 tarihinden önce doğrudan ve bu tarihten sonra da 2021/4 sayılı genelge hükümleri doğrultusunda ilçe belediyelerinin sorumluluk alanına giren yerlere ilişkin olarak Büyükşehir Belediyesi hesaplarına yatırılmış bulunan zemin tahrip bedellerinin ilgili ilçe belediyelerine aktarılması yasal bir zorunluluktur. Kamu idaresi tarafından, zemin tahrip bedellerinin ilgili ilçe belediyelerinden olan çevre temizlik vergisi alacakları ile mahsup edildiği bildirilmiştir ancak söz konusu bedellerin ne kadar süre içinde ilgili ilçe belediyesine gönderilmesi gerektiği açıkça belirtilmiş olduğundan bu tarz bir mahsup işlemi ile pay aktarımlarının geciktirilmesi mevzuata uygun değildir. Bununla birlikte, söz konusu bedellerin ABB’nin İller Bankası payından kesinti yoluyla tahsil edilebiliyor olması da mevzuat ile verilen pay aktarım görevinin yerine getirilmemesi için bir mazeret teşkil etmeyecektir. Bu açıdan bakıldığında Etimesgut, Keçiören, Gölbaşı, Polatlı, Kalecik, Ayaş, Beypazarı, Çamlıdere, Evren, Haymana ve Şereflikoçhisar gibi ilçelere aktarılması gereken zemin tahrip bedellerinin yıllar itibari ile arttığı, bu ilçelerden bazılarına 2021 yılı içinde söz konusu bedeller bağlamında hiçbir aktarımda bulunulmadığı ve 2021 yılsonu itibari ile tüm ilçe belediyelerinin 219.578.765,00 TL tutarında zemin tahrip payı alacağı olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, Kurum tarafından, ilçe belediyelerinin sorumluluk alanlarına ilişkin olarak tahsil edilmiş bulunan zemin tahrip bedellerinin, mevzuatta belirtilen yasal süre sonrasında gecikmeksizin ilgili ilçe belediyelerine aktarılması gerekmektedir. |
