2021 yılı Sayıştay Denetim Raporları

Yapılan incelemelerde Abone Bilgi Yönetim Sistemindeki kayıtların eksik yapıldığı görülmüştür.

Abone Bilgi Yönetim Sistemi; (ABYS) abonelere ait tüm bilgilerin bu sistem altında saklandığı, abone kayıt, abone değişikliği, tahakkuk-tahsilat işlemlerinin tamamının sisteme bağlı arayüzler aracılığıyla kontrol edilmesidir.

ASKİ Genel Müdürlüğü Tarifeler ve Abone Hizmetleri Yönetmeliği’nin 33’üncü maddesinin onuncu fıkrasının “a” bendi gereğince, başvuru sahibinin abonelik için gerekli olan belgeler ile TC kimlik numarasının bildirilmesi gerekmektedir. Bu düzenlemeye göre, abonelik sözleşmesi düzenlenmesi amacıyla başvuruda bulunan kişilere ait işlemlerin TC Kimlik Numarası esas alınarak işlemler sürdürülecektir.

ASKİ Genel Müdürlüğü Abone Bilgi Yönetim Sistemine kayıtlı aktif abone sayısı 2.491.902 adettir. Bu aboneliklerden yaklaşık 427.090 abonenin gerçek kişiler için TC Kimlik Numarası tüzel kişiler için ise MERSİS numara bilgisi ABYS sisteminde bulunmamaktadır. Ayrıca talebe dayalı olarak yeniden aktif hale getirilebilme durumunda bekletilen 258.954 adet pasif abonelik bilgileri güncellenmemiştir.

ABYS sisteminde kimlik tanıtıcı bilgileri kayıtlı olmayan abonelikler çoğunlukla 5216 ve 6360 sayılı kanun ile ilçe ve belde belediyeleri tarafından ASKİ Genel Müdürlüğü’ne devredilmiş abonelikler ile 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun yürürlük tarihi olan 25/04/2006 tarihinden önce düzenlemiş abone sözleşmeleri doğrultusunda hizmet alan aboneler olduğu anlaşılmaktadır.

Yapılan inceleme de 5216 ve 6360 sayılı kanun ile idareye devredilmiş 4.173 abonenin adres uyumsuzluğu, taşınmaz bilgilerinin ABYS sistemine sağlıklı işlenmemesi vb. nedenlerle düzenli denetim ve kontrolden uzak olduğu, bu abonelikler ile ilgili olarak usulsüz işlem yapılabilmesi riskinin var olduğu anlaşılmaktadır.

Bu durumda abonelerin aynı bölgede veya farklı bir bölgede adres bilgilerinde değişiklik, bir kişiye ait birden çok abonelik sözleşmesi bulunma olasılığı, taşınmaz bilgilerinde sıra dışı işlemler sayesinde farklı noktalara taşınabilme ihtimali bulunmaktadır. Benzer riskler, iptal, yıkım, tahliye vb. nedenlerle pasif konuma çekilen aboneler içinde mevcuttur.

Söz konusu risklerin ortadan kaldırılması ve iş süreçlerinin hızlandırılması amacıyla abonelik sözleşmelerinin kimlik tanıtıcı bilgiler esas alınarak müşteri numaralarına bağlı şekilde sistemsel kayıt işlemlerinin yapılması, abonelere ait adres bilgilerinin taşınmaza ait bilgilerle eşleştirilerek ABYS sisteminde kaydedilmesi, ABYS sisteminde elde edilmiş bilgileri ile birlikte coğrafi tabanda izlenebilir, takip edilebilir hale getirilmesi gerekmektedir.